"KAPALI SU ALTI DRENAJ SİSTEMİ (KSAD) VE PLÖROKAN GİRİŞİMLERİ HEMŞİRELİK UYGULAMALARI"

"KSAD; Tek taraflı geçişe müsaade eden basit bir nargile sistemi gibi çalışan rezervuar ve hortumlardan oluşan göğüs drenaj sistemidir -Ekspirasyon ve aktif solunum egzersizi ile hava ve sıvı plevral alandan tüpe doğru akar -Kısa tüp yoluyla hava sistemden dışarı çıkar. Hastadan gelen uç, sıvı altında olduğu için plevral alana hava kaçışı engellenir AMAÇ:  Plevral alanda biriken hava ve sıvıyı drene etmek  Plevral boşluğun küçülmesini sağlamak (akciğerin ekspansiyonu)  Akciğerlerin yeniden genişlemesini ve normal ventilasyonu sağlamak  Atelektazik alan bırakmamak İŞLEM: 1- İŞLEM ÖNCESİ HAZIRLIK;  Hastaya yapılacak işlem anlatılır  Hastaya gerekli hukuki belgeler imzalatılır  Hasta işlem odasına alınır  Damar yolu açılır  Hasta monitörize edilir  Uygun pozisyon verilir  Malzemeler hazırlanır 2- MALZEMELERİN HAZIRLANIŞI; - GEREKLİ MALZEMELER  Dren seti: kapama, spanç, pens (2 adet), penset, makas, portegü  Bistüri:  İplik:  Drenaj Tüpü: 28 F,32 F,36F  KSAD Şişesi: içine 200cc NaCl %0,9 konulur. Hastadan gelen tüpün ucu 2 cm kadar suyun içinde olur  Steril Delikli Yeşil Örtü:  Lokal anestezik:  Enjektör:  Flaster:  Lokal antiseptik:  Steril eldiven:  Böbrek küvet:  200 cc steril NACL %0,9’luk: (dren şişesine koymak için)  Oksijen maskesi:  EKG paleti:  Saturasyon probu: (SPO2) 3- İŞLEM BASAMAKLARI:  İnsizyon bölgesi baticonla temizlenir  Lokal anestezi uygulanır  Lokal anestezi uygulanan bölgeden 2 cm civarında kesi yapılır  Steril yeşil delikli örtülür  Drenaj tüpü genellikle ön, orta ve arka koltuk hattı 5.,6.,7. ICA  Toraks tüpü intraplevral alana yerleştirilir  Tüp KSAD sistemine bağlanır  Tüpün intraplevral boşlukta olup olmadığının kontrolü  Bağlantı bölgesi flasterle hava kaçağı olmayacak şekilde sarılır  Tüp ipek sütur ile cilde sabitlenir  Hastaya doktor önerisine göre ağrı kesici yapılır  Hasta yatağına alınır  Kontrol akciğer filmi çekilir 3-KSAD BAKIMI: A- GÖZLEM  Drenaj hasta oturur pozisyonda iken daha kolay olur. Hasta yatağının başı 45 derece kaldırılır  Hasta drenaj tüpleri ile ayağa kalkıp dolaşabilir. Dolaşırken drenler klemplenmez  Göğüs drenaj şişeleri kesinlikle hastanın göğüs hizasının aşağısında yer almalıdır (bu konumda yer çekimi nedeniyle drenaj olur, hava ve sıvı plevral alana geri gidemez)  Şişelerin devrilmemesine dikkat edilmelidir  Hastanın pozisyonu ne olursa olsun, önemli olan tüplerin altta kalmaması, ezilmemesi ve bükülmemesidir  Drenaj engellenir  Tüp içinde tıkanıklık olur  Atelektazi gelişir  Drenajın işaretlenmesi plevral alandan ne kadar sıvı geldiğinin ve ne kadar kanama olduğunun anlaşılması için gereklidir  İlk birkaç saat drenaj kanlıdır ve giderek rengi açılır  Hemorajik (Kırmızı)  Serohemorajik (Bordo-Turuncu)  Seröz (Parlak turuncu-Sarı)  Hastanın kan basıncında düşme, nabzında artma olursa kanama olduğu düşünülmeli ve drenaj miktarı ve rengi kanama açısından değerlendirilmelidir  Uzun süren kanlı drenaj yada rengi açılan drenajın yeniden kanlı olması, göğüs içinde kanamanın olduğunu gösterir  Özellikle ameliyat sonrası ilk saatlerde kanlı drenaj, pıhtılaşmaya neden olabileceğinden tüpler sık sık sıvazlanmalıdır  Sıvazlama işleminde tüp hastaya yakın olan kısımdan bir elle sıkıca kavranır, diğer elle aşağıya doğru sıyırırcasına çekilir. Bu işlem hava, sıvı ve kan pıhtılarını harekete geçirir  Hastada ağrıya neden olmamak için tüpler yavaş sıvazlanmalıdır  Sıvazlama işleminde ince uclu bir pens, yardımcı olmak için kullanılır  Tüp içinde negatif basınç oluşturacak manevralar yapılabilir  Bazı hastalar GOMKO adı verilen cihaza bağlanır,  Akciğerin ekspansiyonuna  Hava, sıvı drenajına  Atelektazi olmamasına  Tüpün tıkanmamasına  Emme basıncı ayarlanabilir B- DERİN SOLUNUM VE ÖKSÜRÜK EGZERSİZLERİ: İntrabronşiyal P İntraplevral P Akciğerin genişlemesi Hava ve sıvının drenajı  Derin soluk alıp verme egzersizi yaptırılır  Hastaya derin bir inspiryum yaptırılıp ekspiryumda öksürtülür  Ekspektoran medikal tedavisi uygulanır  Bronşların nemlenmesini sağlamak, sekresyonların yumuşaması ve daha rahat çıkarılmasını sağlamak için soğuk buhar uygulanır  Hafif bir drence karşı yapılan ekspirasyon ve inspirasyonla solunum kaslarının gücünü artırabilmek için hastaya egzersiz spirometresi verilir, nasıl kullanılacağı anlatılır C-KSAD İZLENMESİ  İnspirasyonda dren şişesinin içinde bulunan tüp içindeki sıvı, intraplevral basınç azaldığı için birkaç cm yükselmeli, ekspirasyonda ise geri dönmelidir. Sıvının bu hareketine gel-git denir ve normali 1-5 cm arasında bulunur  Gel-git kaybolduğunda  Tüp tıkanmıştır  Sistemde kaçak vardır  AKCİĞER TAMAMEN AÇILDIĞI HALDE GEL-GİT OLMUYORSA  - Tüpler kıvrılma açısından kontrol edilmeli  - Tıkanıklık kontrol edilmeli, gerekirse sıvazlanmalı  - Hastanın pozisyonu değiştirilmeli  - Derin solunum egzersizleri yaptırılmalı  - Gel-git tekrar başlamıyorsa doktora haber verilmeli  İnspirasyonda ve ekspirasyonda şişe içindeki hava kabarcıkları devam ediyorsa  Sistemde kaçak vardır  Akciğerde kaçak vardır  Hastaya günlük pansuman uygulanmalıdır. Dren giriş bölgesi Antiseptik solüsyonla silinip, steril spançla sarılır ve flasterle kapatılır. Bu bölgede herhangi bir kızarıklık, ödem, hassasiyet ve akıntı gelişmiş ise doktora haber verilmelidir  Yarada enfeksiyon belirtisi görülmüş ise kültür alınır  Doku iyileşmesi açısından hastaya yüksek proteinli, kalorili, vitaminli ve minerali yüksek diyet verilir D-DRENAJ ŞİŞESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ Şişedeki sıvı, kısa hava tüpüne değecek kadar biriktiyse veya uzun tüpte fibrinlerden kaynaklanan tıkanma varsa şişe değiştirilmelidir  Hastaya yapılacak işlem anlatılır  Aseptik şartlar sağlanır  Hastanın derin nefes vermesi istenir  Tüp klemplenir  Bağlantı ayrılır  Yeni sistem bağlantısı yapılır  Klemp açılır  Sistemin çalışması izlenir E-GÖĞÜS TÜPÜNÜN ÇIKARILMASI  Akciğer filminde ekspansiyon takibi yapılır  Günlük drenaj miktarı takip edilir Hava kaçağı kesilmesi Drenajın 100 cc olması  Hastaya yapılacak işlem anlatılmalıdır TÜPÜN ÇIKARILMASINDA KULLANILAN MALZEMELER  Steril pansuman seti  Antibiyotikli pomat  Flaster  Bistüri veya makas İŞLEM;  Hasta yarı oturur pozisyona alınır  Hastanın cildi antiseptik solüsyonla temizlenir  Hastanın tüp ile cilt arasındaki tespit sütürleri kesilir  Hastaya derin bir inspiryum yapması ve tutması söylenir  Doktor tüpü hızlı ve uygun bir şekilde çeker  Ciltteki sütürler sıkıca bağlanır  Antibiyotikli tampon kapatılır  1 saat sonra kontrol akciğer filmi çektirilir PLÖROKAN UYGULAMASI Plörokan; Plevral effüzyonlu (malign/benign) veya minimal pnömotorakslı hastalarda kullanılabilen ve tek taraflı drenaja müsaade eden kilit sistemi bulunan fleksibl drenaj setidir - Hava sıvı drenajı sağlanır - KSAD’ın yaptığı işleri yapabilir - Malign plevral effüzyonlarda plörodezis imkanı verir İŞLEM: 1- işlem öncesi hazırlık;  Hastaya yapılacak işlem anlatılır  Gerekli hukuki belgeler imzalatılır  İşlem odasına alınır  Damar yolu açılır  Monitörize edilir  Uygun pozisyon verilir  Malzemeler hazırlanır 2- MALZEMELERİN HAZIRLANIŞI; - GEREKLİ MALZEMELER  Pansuman seti:  Plörokan seti:  Bistüri:  Sütür:  Steril delikli yeşil örtü:  Steril eldiven:  Böbrek küvet:  Oksijen maskesi:  EKG paleti:  Saturasyon probu:  Lokal anestezik:  Enjektör:  Flaster:  Lokal antiseptik: PLÖROKAN İŞLEMİNDEN SONRA YAPILAN HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ  Kontrol akciğer filmi çektirilir  Yatağına alınır  Takipleri alınır  Günlük drenaj miktarı hemşire gözlem kağıdına kaydedilir  Massif plevral effüzyonlarda ani boşaltma uygulanmaz  Plörokan 50cc’lik enjektör yardımı ile tıkanıklık açısından sık sık kontrol edilir ÖZETLE KSAD VE PLEUROCAN UYGULAMASINDA HEMŞİRELER DRENAJ MİKTARINI TAKİP ETMEYE, DRENAJI GÜNLÜK KAYDETMEYE, DRENAJIN RENGİNE, TÜPÜN TIKANIKLIĞINA VE HAVA KAÇAĞINA KARŞI DİKKATLİ OLMALIDIRLAR "